Πιτυκάκης, Μανόλης

(1898 – 1981). Λαογράφος από την Κρήτη. Αποφοίτησε από τη Σχολή Αξιωματικών Χωροφυλακής ως ανθυπομοίραρχος αλλά αποτάχθηκε το 1935, μετά το κίνημα του Ελ. Βενιζέλου, ως μοίραρχος. Το 1941 ανακλήθηκε στην ενεργό υπηρεσία και διορίστηκε διευθυντής Χωροφυλακής Ηρακλείου, θέση από την οποία πήρε ενεργό μέρος στη Μάχη της Κρήτης. Κατόρθωσε να διαφύγει στον ιταλοκρατούμενο νομό Λασιθίου αλλά, μετά τη συνθηκολόγηση της Ιταλίας και την είσοδο των Γερμανών στο νομό, πέρασε στην παρανομία. Μετά την αποχώρηση των Γερμανών από την Κρήτη ξαναγύρισε στη θέση του και το 1945 μετατέθηκε στη Θράκη και από κει στη Θεσσαλονίκη. Αποστρατεύτηκε ως αντισυνταγματάρχης και ιδιώτευσε αρχικά στη Θεσσαλονίκη και τέλος στην Κρήτη, όπου και πέθανε. Ο Π. ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τη λαογραφία. Το 1937 ίδρυσε την Εταιρεία Λαογραφικών Ιστορικών Ερευνών Νομού Λασιθίου και τον ίδιο χρόνο ίδρυσε στη Νάπολη της Κρήτης το λαογραφικό και ιστορικό περιοδικό Δρήρος (Ιούνιος 1937-Ιούνιος 1940). Έργα του: Αδοσίδης Κωστής πασάς (1940), Θύελλα στην Κρήτη (1947), Λεβεντογενιά (1949), Η κρητική γενιά του ’41 (1964), Δημοτικά τραγούδια στην Ανατολική Κρήτη (1975) κ.ά. Για τις εργασίες του βραβεύτηκε από την Εταιρεία Κρητικών Ιστορικών Μελετών. Η Γλωσσική Εταιρεία βράβευσε επίσης διάφορες εργασίες του, η σημαντικότερη από τις οποίες τιτλοφορείται Γλωσσικό ιδίωμα της Ανατολικής Κρήτης, λεξικό της διαλέκτου της περιοχής αυτής του νησιού.